Kahve Terimleri Sözlüğü

Kahve endüstrisi geliştikçe üzerinde derinlemesine araştırmalar yapılmaya devam ediyor. Her geçen gün gelişen bu endüstriden kopmamak ve takip edebilmek için de kullanılan terimlere hakim olmak gerekiyor. Hazırladığımız kahve terimleri sözlüğü ile, gelişen bu endüstriyi takip etmeye çalışan değerli okurlarımız için işi kolaylaştırmayı hedefliyoruz.

Arabica: Arabica, kahve bitkisi türlerinden biridir ve dünya genelinde en yaygın olarak tüketilen kahve türüdür. “Coffea arabica” adıyla da bilinir. Arabica çekirdekleri, Robusta gibi diğer kahve türlerine göre daha düşük kafein içeriğine sahiptir. Arabica kahve bitkisi, yüksek rakımlarda yetişir ve daha yağlı bir yapıya sahiptir. Bu nedenle, daha yumuşak ve tatlı bir tat profili oluşturmak için genellikle tek başına kullanılır. Arabica kahve ayrıca daha karmaşık bir tat profiline sahiptir, genellikle meyve veya çiçek notaları içerir. Arabica kahve, daha özenli bakım gerektirir ve daha hassastır. Yüksek rakımlarda yetiştiği için, daha az güneş ışığına ve daha serin sıcaklıklara ihtiyaç duyar. Bu nedenle, daha pahalıdır ve ticari kahve üreticileri genellikle daha ucuz Robusta kahve ile karıştırarak üretim maliyetlerini düşürürler. Uzman kahve üreticileri, özellikle single origin kahve türleri için genellikle sadece Arabica kahve kullanırlar.

Acidity – Asidite: Kahvenin tadımındaki asitliği veya daha basit tanımıyla ekşiliği belirtir. Kahve içerisindeki asit miktarı ne kadar fazla ise asidite o kadar yüksek ifade edilir. Asidite değeri, kahvenin tadımında çok önemli bir etkendir. Çekirdeğin yapısına ve kavrum tekniğine bağlı olarak değişebilmektedir.

Barista: İtalyanca, alkollü ve alkolsüz içkileri servis eden, barmen anlamına gelir. Dünya genelinde, profesyonel kahve ekipmanlarını kullanarak kahve hazırlayan ve servis eden kişilere verilen isimdir.

Basınç: Özellikle espresso yapımı sırasında karşımıza çıkan bir kavramdır. Suyun, öğütülmüş kahve arasındaki sıkışması sonucu ortaya çıkan güçtür. Hızlı ve yoğun demleme için ihtiyaç olan etkenlerdendir.

Bean to cup: Türkçeye “çekirdekten bardağa” olarak çevrilebilir. Çekirdek formundaki kahvenin, kavrulma, öğütülme, demlenme ve bardaklanma süreçlerinin tamamını otomatik gerçekleştiren makineler için kullanılır.

Blend – Harman: İki veya daha fazla kahve çekirdeğinin karıştırılması ile elde edilen kahve karışımıdır.

Blooming – Çiçeklenme: Kahvenin sıcak su ile ıslatılması sırasında oluşan köpürme reaksiyonuna denir. Öğütülmüş kahve çekirdeklerinin sıcak su ile ilk teması sırasında karbondioksit ve bazı uçucu gazlar açığa çıkar. Blooming işlemi ile bu bileşenlerden kurtulunur ve istenmeyen tatlar kahveden uzaklaştırılmış olur.

Body – Gövde: Kahve tadının ağızda bıraktığı yoğunluğu ifade etmek için kullanılır. Örnek olarak, hafif gövdeli şeklinde bir ifade, yumuşak bir kahve tadına sahip olduğunu tanımlamaktadır.

Dark Roast: Dark Roast bir kavrum türü olarak adlandırılabilir. Standart kavrumdan daha koyu şekilde kavrulmuş kahvelere denir. Bu kavrum ile daha az acı ve daha az ekşi lezzete sahip kahveler üretilebilmektedir.

Decaf: Kahvenin içerisindeki kafeinin, çeşitli yöntemler ile azaltılması veya sıfıra yakın hale getirilmesidir.

Ekstraksiyon: Kahve çekirdeklerinde yer alan çeşitli asitler, yağlar ve farklı bileşenlerin, su ile çözülmesi işlemine verilen isimdir. Yani demleme dediğimiz aslında bir ekstraksiyon işlemidir.

Filtre Kahve: Filtre kahve, kahve çekirdeklerinin öğütülmesi ve sıcak suyun bir filtre üzerinden süzülmesiyle hazırlanan bir kahve çeşididir. Bu yöntemde, su kahve çekirdeklerinin üzerine dökülür ve bir filtre üzerinden geçirilerek fincanlara dökülür.

Kopi Luwak: Kopi Luwak, aynı zamanda “civet coffee” olarak da bilinen, Endonezya’da yetişen kahve çekirdeklerinin bir hayvan türü olan palmiye sansarının (civet) sindirim sistemi tarafından işlenmesiyle elde edilen özel bir kahve çeşididir. Palmiye sansarları, kahve meyvelerini yiyerek kahve çekirdeklerini sindirim sistemlerinden geçirirler ve dışkılarıyla atarlar. Bu çekirdekler daha sonra toplanır, temizlenir ve kavrulur. Kopi Luwak, düşük üretim miktarı, benzersiz üretim süreci ve yüksek talep nedeniyle oldukça pahalıdır.

Kafein: Kafein, doğal olarak bazı bitkilerde bulunan bir uyarıcı maddedir. Kahve, çay, kakao, guarana, mate gibi birçok bitkide doğal olarak bulunur. Bunun yanı sıra, bazı meşrubatlar, enerji içecekleri, çikolata ve bazı ilaçlar gibi ürünlerde de kafein bulunur. Kafein nedir yazımızda, kafeinin yararları, yan etkileri, maksimum alınabilecek kafein miktarı gibi daha detaylı bilgileri inceledik. Oraya da göz atmanı öneririz.

Kuru Aroma: Bu terim genellikle kahve, bira, şarap ve diğer içeceklerin aromasını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu terim, özellikle koklama işleminde ortaya çıkan aromaları ifade eder. “Kuru aroma”, bir içeceğin aromasının, içeceğin kendisiyle doğrudan ilişkili olduğu anlamına gelir ve içeceğin tadı veya dokusu ile ilgili değildir. Bazı insanlar kahvenin tadını sevmemesine rağmen kokusunu sever. Bu kuru aromasını sevdikleri anlamına gelir.

Latte Art: Latte art, süt bazlı espresso içeceklerinin üzerine, süt köpüğü yardımıyla yapılan sanatsal şekillerdir. Baristalar, sütü ısıtıp köpürttükten sonra, espresso shot üzerine yavaşça dökerek, kahve ve sütün yüzeyinde farklı şekiller oluştururlar. Latte art, sütlü espressonun görünümünü iyileştirerek, biz kahve severlere daha estetik bir deneyim sunar. Ayrıca Latte‘nin yapılışına tarifler bölümünden ulaşabilirsin.

Origin – Köken: Kahvenin künyesini ifade eder. Yetiştiği ülke, çiftlik gibi detayları içerir.

Portafiltre: Portafiltre, espresso makinesinde kullanılan bir araçtır. Öğütülmüş kahve ve basınçlı suyun buluşarak demlemenin gerçekleştiği ve fincana süzüldüğü parçaya portafiltre denir.

Q Grader: Q Grader, bir kahve uzmanının kalite değerlendirme yeteneğini ölçen bir sertifikasyon programıdır. Sertifikasyon, Kaliforniya merkezli Coffee Quality Institute (CQI) tarafından yürütülmekte olup, dünya genelinde kahve profesyonelleri arasında standart bir kalite ölçütü sağlamayı amaçlamaktadır. Q Grader programı, sertifikasyon adaylarına kahve tedarik zincirindeki tüm aşamalar hakkında ayrıntılı bilgi sağlar ve kahve çekirdeklerinin kalitesini belirlemek için duyusal analiz yapmayı öğretir. Adaylar, koklama, tatma, asidite ve tat dengesi gibi kahve kalitesinin belirlenmesinde önemli olan pek çok faktörü öğrenirler.

Robusta: Robusta, kahve bitkisi türlerinden biridir. “Coffea canephora” adıyla da bilinir. Robusta kahve çekirdekleri, kahve bitkisinin diğer bir türü olan Arabica çekirdeklerine göre daha yüksek kafein içeriğine sahiptir. Daha az bakıma ihtiyaç duyan robusta kahve bitkisi, genellikle düşük yükseklikte yetişir ve daha dayanıklıdır. Bu nedenle, ticari kahve üreticileri sıklıkla Robusta çekirdeklerini kullanırlar, çünkü daha yüksek verimli bir hasat elde etmek için daha az maliyetlidirler. Ancak, kahve uzmanları genellikle Arabica kahve çekirdeklerini daha yüksek kaliteli bir tat profili ve daha az acılık için tercih ederler.

Single Origin – Tek Köken: Aynı ülke ve çiftlikten toplanmış kahvelere single origin denir.

Üçüncü Nesil Kahvecilik – 3rd Wave Coffee: Üçüncü nesil kahvecilik, kahve üretiminde kaliteye, çekirdeklerin kökenine ve kahve çiftliklerinin sürdürülebilirliğine odaklanan bir kahve hareketidir. Bu hareket, kahve tüketiminde müşterilerin bilinçlenmesi ve eğitimi üzerine inşa edilmiştir. Üçüncü nesil kahvecilik, kahve hazırlama sürecinde el işçiliğinin arttığı, kahve çekirdeklerinin kökenlerinin takip edildiği ve işleme yöntemlerinin daha fazla kontrol edildiği bir yaklaşım benimser. Bu, sonuç olarak daha yüksek kaliteli bir fincan kahve elde edilmesini sağlar. Bu yaklaşım, müşterilerin kahveye daha fazla değer vermesi ve kahve tüketiminde daha bilinçli tercihler yapması anlamına gelir. Üçüncü nesil kahvecilik, kahve endüstrisinde çiftlikten fincana birçok bileşeni ele alır ve daha kaliteli, daha sürdürülebilir ve daha adil bir kahve tedarik zinciri oluşturmayı amaçlar.

Eğer bu sözlüğe eklenmesi gerektiğini düşündüğün bir kelime veya tabir varsa yorumlarda buluşalım ?